امروزه شرکتها با ایجاد و استفاده از نام و علائم تجاری قوی وارد عرصه های گوناگون رقابتی شده اند. برند و علامت تجاری معرفی کننده محصول ها ، خدمات و اهداف شرکت شما است که مشتری آن را در ذهن خود به تصویر می کشد. از طرفی تمایل مصرف کنندگان به خرید نام و علامت تجاری معتبر نیز روز به روز فراگیرتر می شود.
یک برند یا علامت تجاری در صورتی که به ثبت نرسیده باشد و یا حداقل تقاضای ثبت آن مطرح نشده باشد، ممکن است مورد کپی برداری، تقلید، استعمال و به طور کلی جعل رقبای تجاری قرار گیرد. در چنین شرایطی، جز در مواردی خاص (همچون مشهور بودن برند و علامت تجاری)، هیچ محکمه ای از مشروعیت حق مالک واقعی دفاع نمی کند. جهت ثبت برند و علامت تجاری باید کلیه ی مدارک قانونی فراهم باشد و ثبت آن طبق مراحل قانونی با رعایت کامل و دقیق مقررات ثبت شده باشد.
شخص متقاضی ثبت برند تجاری و ثبت علامت تجاری باید در هر زمینه ای که مجوز فعالیت دارد علامت را در همان زمینه ثبت کند. اگر علامت را به صورت فارسی ثبت کرده دیگر نیازی به کارت بازرگانی ندارد و گاها می توان با داشتن جواز تاسیس برند فارسی را ثبت نمود. ولی اگر علامت به صورت لاتین ثبت شده باید کارت بازرگانی را بگیرد. این علامت نباید مشابه ای داشته باشد. کلمات،حروف،اشکال،عکس،رنگ و برچسب ها که برای تشخیص کالاها به کار می رود….علامت تجاری به حساب می آیند.
برند و علامت تجاری چیست؟
تعریف برند و علامت تجاری به موجب ماده 1 قانون ثبت علائم و اختراعات اینگونه آمده است: «علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است، اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی، تجارتی اختیار می شود.
نام های تجاری دقیقاً همان هدف کلی را در بازارهای صنعتی دارند که در بازارهای مصرفی نیز دارند.آن ها، شناسایی محصولات، خدمات، و کسب و کارها را تسهیل می کنند و آن ها را از محصولات، خدمات، و کسب و کار رقبا، متمایز می سازند. آن ها ابزارهایی کارآمد و جالب برای انتقال مزایا و ارزشی است که یک محصول یا خدمت می تواند ارائه کند. همچنین تصمینی از کیفیت، منشاأ و عملکرد هستند و بدین وسیله ارزش دریافتی به وسیله ی مشتری را افزایش، و ریسک و پیچیدگی مربوط به تصمیم خرید را کاهش می دهند.
مـزایای ثبت برند و علامت تجاری
حق استفاده انحصاری از یک علامت به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقررات این قانون به ثبت رسانده باشد. ثبت برند برای مالک یا مالکین یک شرکت مزایایی به همراه دارد که در ذیل قید شده است:
1. تضمین میکند که مشتریان میتوانند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند.
2. شرکتها را قادر میسازد محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند.
3. ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکتها هستند.
4. اجازه استفاده از آنها به اشخاص ثالث داده میشود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها میباشند.
5. جزء ضروری موافقتنامههای اعطای نمایندگی هستند.
6. ممکن است دارائی ازرشمند کسب و کار باشند
7. شرکتها را تشویق میکنند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایهگذاری کنند.
8. ممکن است برای دریافت وام مفید باشند.
نام های تجاری ای که به خوبی مدیریت شده اند، به زندگی ادامه می دهند. تنها مدیران ضعیف و ناتوان نام های تجاری می میرند
مراحل ثبت برند، علامت تجاری، آرم و لوگو
1- اولین مرحله از مراحل ثبت برند انتخاب یک واژه مناسب، شکل و تصویر زیبا و یا ترکیبی از هر دو است و باید این موارد را به گونه ای انتخاب نمایید که برند شما به راحتی در اذهان مخاطب ماندگار شود و معرف کالا یا خدمتی باشد که ارائه می نمایید
۲- مرحله بعدی آن است که ابتدا استعلام نمایید عین یا شبیه برندی که قصد ثبت آن را دارید قبلا در همان طبقه ثبت شده است یا خیر، چرا که در صورت وجود کوچکترین مشابهتی بین برند مورد نظر شما و برندی که قبلا در همان طبقه ثبت شده است، اظهارنامه علامت تجاری شما رد خواهد شد.
می توانید از طریق بخش استعلام کاملاً رایگان برند قبل از ثبت، این امر را به کارشناسان ما در مرکز ثبتی نیهاد بسپارید. تا برند مورد تقاضای شما را در طبقه مورد نظرتان استعلام نماییم و اگر «عین و یا شبیه» برند مورد نظرتان قبلاً برندی ثبت نشده بود آنگاه با خیال راحت مراحل ثبت برند را آغاز نمایید.
۳- سومین مرحله از مراحل ثبت برند آماده سازی مدارک مورد نیاز است که در ادامه مدارک مورد نیاز برای ثبت برند را شرح خواهیم داد.
۴- در مرحله بعدی باید با ورود به سایت مرکز مالکیت معنوی وارد قسمت ثبت اظهارنامه علامت تجاری شوید و اقدام به تکمیل اظهارنامه ثبت علامت تجاری خود نمایید و مدارکی همچون کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی یا متقاضیان، مجوز فعالیت، کارت بازرگانی (اگر قصد ثبت برند لاتین را دارید) و همچنین نمونه برند خود با اندازه ۶ × ۶ سانتیمتر را در سامانه فوق بارگذاری نمایید و پس از طی نمودن و تکمیل مراحل مورد نیاز برای ثبت اظهارنامه علامت تجاری و پرداخت هزینه مربوطه، در سامانه برای شما برگه ای نمایش داده می شود که باید آن را پرینت نموده و با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی اقدام به تایید اطلاعات وارد شده در سامانه نموده و از دفترخانه مذکور گواهی امضاء و فرم تایید اطلاعات کاربری دریافت کنید و با وارد کردن اطلاعات این فرم در سامانه، نام کاربری ورمز عبور دریافت نمایید که جهت پیگیری های بعدی و اطلاع از نوبت شما در صف هر کدام از کارشناسان و اقدامات بعدی باید از طریق همین نام کاربری و رمز عبور اقدام کنید.
لازم به ذکر است که در مرحله فوق باید فهرستی از خدمات و کالایی که از این علامت استفاده میکنند درج شود.
این لوگو جهت محافظت از سایر علائم باید متمایز باشد که مصرف کننده بتواند تفاوت آن با سایر محصولات و علائم را تشخیص دهد. طراح برند موظف است؛ طراحی را به نحوی انجام دهد که مشتری را به اشتباه نیندازد و به قوانین و شئونات بی حرمتی نکند.
۵- پس از آنکه اظهارنامه ثبت علامت تجاری شما توسط هر سه کارشناس و رئیس اداره علائم تجاری بررسی و فاقد نقص اعلام و مورد تایید قرار گرفت، برای شما پیامکی ارسال می گردد که هزینه انتشار روزنامه رسمی مرحله اول را پرداخت نمایید
۶- با واریز هزینه انتشار روزنامه رسمی مرحله اول و منتشر شدن آن و سپری شدن ۳۰ روز از تاریخ انتشار روزنامه رسمی مرحله اول، باید نسبت به پرداخت هزینه مرحله دوم انتشار روزنامه رسمی ثبت علامت تجاری و هزینه حق الثبت اقدام نمایید
۷- آخرین گام از مراحل ثبت برند آن است که با در دست داشتن کپی برابر اصل مدارکی که در مرحله تکمیل و ارسال اظهارنامه ثبت علامت تجاری در سامانه مرکز مالکیت معنوی تکمیل و ارسال نموده اید و همچنین نسخه کاغذی روزنامه رسمی هر دو مرحله اول و دوم، به مرکز مالکیت معنوی مراجعه نمایید و سند برند خود را تحویل بگیرید.
مدارک لازم جهت ثبت برند یا نام تجاری
1- تسلیم اظهارنامه علامت تنها از طریق فایل الکترونیکی امکان پذیر بوده و متقاضیان ثبت علامت می توانند از طریق این آدرس http://ipm.ssaa.ir اظهار نامه خود را تسلیم اداره علامت نمایند.
2- مدارک مثبت هویت متقاضی؛
الف) اشخاص حقیقی: کپی شناسنامه و کپی کارت ملی
ب) اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء
3- مدارک نماینده قانونی: درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ...) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.
4- 10نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر درابعاد 10×10 سانتی متر
5- درصورت سه بعدی بودن بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دوبعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و درمجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.
6- ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط به عنوان مثال جواز اعلامیه تأسیس از صنایع یا پروانه بهره برداری صنایع یا پروانه ساخت وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی یا پروانه کسب و ...
7- استفاده از حق تقدم: درصورتی که متقاضی یا متقاضیان ثبت بخواهند به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج ازکشوراز مزایای حق تقدم (حداکثر6ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15روز از آن تاریخ تسلیم کنند.
8- نسخه ای ازضوابط و شرایط استفاده ازعلامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار
9- رسید مربوط به پرداخت هزینه های قانونی.
هزینه ثبت برند چقدر است؟
هزینه ثبت برند یا ثبت علامت تجاری به دلایل زیر متغیر است:
- با توجه به تعداد طبقه ای که برای ثبت برند خود انتخاب می نمایید و همچنین با لحاظ این موضوع که تصمیم به ثبت برند شخص حقیقی و یا حقوقی را دارید، هزینه ثبت برند متغیر و متفاوت خواهد بود.
- اگر فردی بخواهد از حروف لاتین استفاده کند باید درجهت اخذ کارت بازرگانی یا کارت عضویت اقدام کند که منجر به افزایش هزینه ثبت علامت می شود.
- هزینه ثبت علامت تجاری شامل هزینه ثبت اظهارنامه و چاپ دو نوبت آگهی روزنامه رسمی می باشد که نسبت به متن اگهی روزنامه هزینه آن متغیر می باشد.
برای اطلاع دقیق و کامل از هزینه نهایی ثبت برند و علامت تجاری ابتدا می بایست کارشناسان و متخصصان مرکز ثبتی نیهاد نام و علامت شما را بررسی کرده و نسبت به استعلام برند اقدامات لازم را انجام دهند ، و یا می توانید با مشاورین ثبت نیهاد تماس گرفته و از هزینه ثبت برند خود مطلع شوید.
مدت اعتبار قانونی برند و علائم تجاری ثبت شده
مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن میباشد. این مدت با درخواست مالک آن برای دورههای متوالی ده ساله با پرداخت هزینه مقرر، قابل تمدید است. یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع میشود، برای پرداخت هزینه تمدید، با پرداخت جریمه تأخیر، درنظر گرفته میشود.
علائم تجاری قابل ثبت
هر کلمه، حرف یا حروف، عدد، ترسیمات، عکس، شکل، رنگ، تصویر، برچسب یا ترکیب آنها که برای تشخیص کالاها یا خدمات بکار رود، علامت تجاری محسوب میشود. در برخی کشورها، شعارهای تبلیغاتی نیز علامت تجاری محسوب میشوند و در ادارات ملی ثبت علائم تجاری به عنوان علامت تجاری ثبت میشوند. تعداد روز افزون کشورها اجازه میدهند شکلهائی از علائم تجاری که قبلا مرسوم نبودهاند نیز ثبت شوند مانند رنگها، علائم سه بعدی (شکل یا بستهبندی کالاها)، نشانهای قابل شنیدن (صداها) یا نشانهای قابل استشمام (بوها). با اینحال، بسیاری از کشورها برای آنچه که بعنوان علامت تجاری قابل ثبت هستند محدودیتهایی قائل شدهاند و عمومآ اجازه ثبت نشانهائی را میدهند که قابل روءیت هستند یا میتوان آنها را بصورت گراقیک نشان داد.
علائم تجاری غیر قابل ثبت
واژههای عام. برای مثال، اگر شرکت شما قصد دارد علامت تجاری «صندلی» را برای فروش صندلی ثبت کند، تقاضانامه ثبت این علامت مردود خواهد شد چون «صندلی » واژههای عام برای این محصول است.
واژههای توصیف کننده. اینها کلماتی هستند که معمولآ در تجارت به منظور توصیف محصول مورد نظر بکار میروند. برای مثال، ثبت کلمه شیرین برای شکلات قابل قبول نخواهد بود چون محصول را توصیف میکند.در واقع اگر به تولیدکننده شکلات برای عرضه محصولاتش حق استفاده انحصاری از کلمه «شیرین» داده شود، کاری ناعادلانه خواهد. به همین ترتیب واژههای کیفی مانند «سریع»، «بهترین»، «کلاسیک» یا نوآورانه» به احتمال مردود خواهند شد مگر اینکه بخشی از یک نشان خاص باشند. در این گونه موارد، درج عبارتی دال بر اینکه درخصوص آن بخش از علامت حق استفاده انحصاری درخواست نمیشود، ضروری است.
علائم گمراه کننده (فریب دهنده): علائم تجاری هستند که مصرف کننده را نسبت به ماهیت، کیفیت یا مبداء جغرافیایی محصول گمراه میکند یا فریب میدهند. برای مثال، عرضه مارگارین به بازار با علامت تجاری که تصویر یک گاو داشته باشد مردود خواهد شد چون علامت موجب گمراهی مصرف کنندگان خواهد شد و مصرف کنندگان به احتمال، تصور خواهند کرد که این علامت به محصولات لبنی مرتبط است (مانند کره حیوانی است).
علائمی که خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه هستند. بطور کلی کلمات یا تصاویری که موازین و هنجارهای اخلاق حسنه و مذهبی که عمومآ پذیرفته شدهاند را نقض کنند بعنوان علامت تجاری قابل ثبت نیستند.
پرچمها نشانهای سلطنتی، علائم رسمی دولتی و نشانهای کشورها و سازمانهای بین المللی که نمونهای از آنها به دفتر بینالمللی سازمان جهانی مالکیت معنوی (wipo) اعلام شده است معمولآ قابل ثبت نیستند.
طبق ماده 32 قانون علامت درموارد زیر قابل ثبت نیست:
الف ـ نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد.
ب ـ خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
ج ـ مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند.
د ـ عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم، یا سایر نشانهای مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمانهای بینالدولی یا سازمانهایی که تحت کنوانسیونهای بینالمللی تأسیس شدهاند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذیربط اجازه استفاده از آن صادر شود.
هـ ـ عین یا به طرز گمراهکنندهای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است.
و ـ عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفاً میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.
ز ـ عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که بهلحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.
دلایل حمایت از علائم تجاری و حقوق ناشی از آن
با اینکه اکثر کسب و کارها به اهمیت استقاده از علائم تجاری به منظور تمیز دادن محصولاتشان از محصولات رقبا پی بردهاند، همه آنها اهمیت حمایت از علائم تجاری از طریق ثبت را درک نکردهاند.
پس از ثبت علامت طبق قانون ثبت علائم تجاری شخص/شرکت حق انحصاری پیدا میکند، بموجب آن میتوانید از عرضه کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث تحت علائم تجاری که عین یا به طریق گمراه کنندهای مشابه علامت تجاری شما هستند جلوگیری نماید.
اگر علامت تجاری ثبت نشود، شرکتهای رقیب از همان علامت یا علامتی که شباهت آن با علامت مزبور به اندازهای است که موجب گمراهی خواهد شد برای همان کالا یا کالاهای مشابه استفاده خواهند کرد و در نتیجه سرمایهگذاری در بازاریابی یک محصول ممکن است به هدر رود. اگر یکی از رقیبان از علامت تجاری یکسان یا مشابه علامت تجاری استفاده کند، ممکن است مشتریان تصور کنند آن محصول متعلق به همان شرکت است و در نتیجه کالای رقیب را خریداری کند. این امر نه تنها سود شخص/شرکت را کاهش خواهد داد و مشتریان را گمراه خواهد کرد بلکه به شهرت و وجهه آسیب خواهد زد – بخصوص اگر محصول رقیب کیفیت نازلی داشته باشد.
با توجه به ارزش علائم تجاری و اهمیتی که یک علامت تجاری ممکن است در تعیین میزان موفقیت یک محصول در بازار داشته باشد، تضمین اینکه در بازارهای مربوط به ثبت رسیده باشد بسیار ضروری است. بعلاوه، تفویض اجازه استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده به شرکتهای ثالث بسیار آسانتر است و در نتیجه میتواند منبع درآمد بیشتری برای شرکت/شخص بوجود آورد یا اساس انعقاد یک موافقتنامه اعطای نمایندگی فروش باشد.
گاهی اوقات، یک علامت تجاری ثبت شده که در میان مشتریان از شهرت خوبی برخوردار است. ممکن است به منظور دریافت منابع مالی یا وام از موءسسات مالی استفاده شود که بطور فزایندهای از اهمیت علائم برای موفقیت کسب و کار آگاه میشوند.
حفاظت از برند و علامت تجاری
حفاظت از برند یا نام تجاری، به اقدام های قانونی اتخاذ شده برای ثبت انحصاری بودن یک نام تجاری و حفاظت از آن به عنوان یک دارایی اشاره دارد. مثلاً پپسی کولا، فرمول های محصول، طرح ها و شکل های بسته بندی، آدرس وب سایت ها، شعارهای تبلیغاتی و ... خود را برای کسب اطمینان از محفوظ ماندن تمام خصوصیات متمایز نام تجاری پپسی ثبت کرده است.
اگر کسب و کارتان از هم پاشیده شود، من به شما زمین و آجر و ملات ساخت آن را می دهم و در عوض از شما علامت های تجاری و نام های تجاری تان را می گیرم و من از شما بهتر پیشرفت می کنم
برند ها باعث میشوند که مصرف کنندگان سریعا منبع خوبی را شناسایی کنند. مثلا مصرف کننده به جای اینکه در همه کالا ها بگردد تا محصول مورد نظر خود را پیدا کند میتواند برند محبوب را دنبال و نیازش را برطرف کند. ثبت برند نیز باعث می شود تولید کنندگان انگیزه ای برای سرمایه گذاری در کیفیت کالاهای خود داشته باشند. اگر یک مصرف کننده مثلا از کوکاکولا استفاده میکند می تواند براحتی کمبود کیفیت را پیدا کند. قانون ثبت برند و ثبت علامت تجاری با تنظیم و استفاده مناسب از علامت های تجاری، این اهداف را به پیش میبرد.
ثبت لوگو (آرم و نشان تجاری)
آرم، جز گرافیکی موزد استفاده برای شناسایی شرکت، خدمت یا محصول است. همچنین یک علامت، نشانه، نماد یا تصویر متمایز (معمولاً برای شرکت یا اسم تجاری) است که استفاده ی دائمی دارد و به نوعی برای حفاظت در برابر سوء استفاده ی شرکت های دیگر، به علامت تجاری تبدیل می شود. آرم ها به فوریت قابل شناسایی هستند و مانند «سفیران نام تجاری» عمل می کنند؛ زیرا به طور غیرقابل انکاری نشان دهنده ی سازمان یا نام تجاری خاصی هستند.
نکات ثبت برند و لوگو
الف) علامت تجاری قابل نقل و انتقال است.
ب) برای علامت گواهی ثبت علامت صادر می شود.
ج) درخواست ثبت علامت تجاری باید شامل بازسازی واضحی از آرم با تمام رنگها طرحها و نقش های سه بعدی آن ، برای ثبت درج شود.
واگذاری یا نقل و انتقال برند و علامت ثبت شده
واگذاری علامت. براساس ماده 17 آیین نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت... مصوب 1337 در صورتی که علامت به طریق قانونی مورد انتقال قرار گیرد، در اظهارنامه مربوط به تغییر نام صاحب علامت نکات ذیل صریحاً باید قید شود:
1. شماره ثبت علامت در ایران،
2. نام و اقامتگاه و تابعیت مالک جدید،
3. نام و نشانی نماینده قانونی مالک در ایران.
مدارک قانونی انتقال (سند انتقال) و وکالتنامه (در صورتی که وکیل متکفل امر انتقالی باشد) و تصدیق ثبت علامت در ایران باید ضمیمه اظهارنامه شود.
براساس ماده 18 یادآور می شود که تصدیق ثبت بعد از بررسی و ظهرنویسی به نام مالک جدید به وی مسترد خواهد شد؛ به علاوه در صورتی که انتقال در خارجه به ثبت رسیده باشد، رونوشت مصدق (تأیید شده) مستخرجه ثبت اداره ثبت علائم خارجی کافی می باشد.
کارشناسان ثبت نیهاد در تمامی مراحل ثبت برند تجاری شما در خدمت شما هستند. مشاورههای ثبتی این مجموعه رایگان است.